“Ook is er een wateropgave. Bij zeer heftige regenbuien, zo kenmerkend vanwege de klimaatverandering, moet het water goed afgevoerd kunnen worden. Nu staan straten in het centrum van de stad soms onder water. Tegelijk zijn er periodes dat het kurkdroog is.”

De leefbaarheid en biodiversiteit in een groeiende stad als Eindhoven staat, kortom, onder grote druk. Klimaatverandering vraagt ook om slimme adaptieve oplossingen. Thijs: “En daaraan wordt nu hard gewerkt mede dankzij subsidies vanuit het Rijk, de EU en een vastgoedeigenaar. Het is een project binnen het Europese klimaatprogramma UNaLab.”

Het experiment

“Voor een beter leefklimaat in de stad stellen we als eis dat projectontwikkelaars per woning die ze opleveren tegelijk voor minimaal acht vierkante meter groen zorgen,” zegt de GroenLinks-wethouder. “Een behoorlijke opgave, want dat is qua oppervlakte dertig voetbalvelden. Zo dragen we samen bij aan een leefbare stad. Dat kan in of bij de woningen zelf, maar de ontwikkelaars kunnen ook financieel bijdragen aan meer groen in de openbare ruimte.”

Eén van deze plekken is het Clausplein dat onlangs een complete metamorfose onderging, vertelt Thijs enthousiast. Wat ooit een stenen vlakte was tussen twee markante gebouwen - oud Philips fabrieksgebouw De Witte Dame en woontoren De Regent - is nu een groene oase waar planten en bomen groeien. En dat nota bene bovenop het dak van een parkeergarage. Boven deze parkeergarage en onder het grondoppervlak liggen nu honderden kratten met water. Het waterpeil wordt gemonitord en waar nodig aangepast.

“We proberen de natuur na te bootsen, maar dat valt niet mee. Regenwormen helpen mee om het bodemleven op gang te brengen. Door kleine verbindingspijpjes met steenwol erin kan het water langzaam zakken of vanuit de kratten juist weer zijn weg omhoog vinden.”

Profielfoto van Rik Thijs

Het resultaat

“Je ziet dat een groene omgeving meer mensen aantrekt. Het is levendiger geworden. Je ziet dat ook aan de omzet van de restaurants en de koffiebar rond het plein,” meent de wethouder. “En op hete zomerdagen is het aangenamer. Voor zowel mens als dier is het een fijne plek, de biodiversiteit krijgt een impuls. Je ziet het aan het toenemende aantal insecten en vogels. En bij een hoosbui staat het Clausplein en de omgeving eromheen niet meer blank. Het plein is een mooi voorbeeld en ook een symbool voor het klimaatadaptief maken van de stad, een experiment dat goed uitpakt.

Het geeft de verdere vergroening van Eindhoven bovendien een impuls. Zien vergroenen doet vergroenen. Dat betekent onder meer dat er nu ook plannen zijn om het iets verderop gelegen Wilhelminaplein een groener karakter te geven.”

“ De metamorfose van het Clausplein is een belangrijke stap in het vergroenen van de stad ”

Thijs vertelt dat de parkeerplaats van het oude Philipsterrein straks een park wordt waar weer ruimte komt voor een beek die er vroeger liep. “Omdat de vergroeningopgave in Eindhoven zo groot is, gaat het om de optelsom van talloze locaties die groener worden en waar meer ruimte komt voor water. De Dommel die door de stad stroomt, krijgt bijvoorbeeld een bredere bedding. Door dit alles neemt de hittestress zienderogen af.”

Volgens de wethouder kun je het effect ook zien op satellietbeelden die hij van zijn ambtenaren krijgt. Daarop is zichtbaar hoe heet het op een zomerdag op diverse plekken is. “Als je de opnamen van verschillende jaren met elkaar vergelijkt, zie je hoe groot het effect is, maar ook dat er nog heel wat moet gebeuren om ’s zomers minder hittestress in Eindhoven te hebben.”

De metamorfose van het Clausplein is een belangrijke stap in het vergroenen van de stad. Dat is positief voor menen die door de stad wandelen, voor de biodiversiteit en voor lokale ondernemers. En het helpt tegen extreme hitte of wateroverlast. Rik Thijs: “Zo’n geslaagd project is ook echt wel nodig als voorbeeld hoe het anders kan, omdat er vanwege de beoogde woningbouw nog een enorme opgave ligt om de stad voldoende groen en klimaatadaptief te maken.”