Naar een Groen, Links en Vrijzinnig sociaal stelsel.

Rinus Scheele pleit voor een Individuele Toeslag Levensonderhoud (ITL).

Mensen die geboren worden hebben recht op leven. In onze samenleving wordt dit recht erkend als recht op inkomen. De bedoeling van sociale zekerheid is dat mensen zeker zijn van dit inkomen: niet dat ze zich gevangen voelen in een stelsel.

Ons huidige stelsel is opgezet als armenzorg in een industriële samenleving. Dat blijkt steeds minder te passen bij de huidige arbeidsmarkt. De grote angst van de 'haves' is om je opgespaarde geld, pensioen en eigen huis, op te moeten eten. Aan de andere kant is er de armoedeval van de 'have-nots'. Tot slot is het stelsel bureaucratisch en omslachtig.

Dit kan simpeler. Schaf de sollicitatieplicht af en geef iedere Nederlandse burger -  arm of rijk, oud of jong, werk of niet - een Individuele Toeslag Levensonderhoud (ITL). Door arbeid losser te koppelen van inkomen, krijg je een meer ontspannen samenleving. Mensen zullen meer vrijheid ervaren om werk te weigeren of om werk aan te pakken dat niet betaald wordt. De AOW en de bijstand gaan op in de ITL. Je kunt met (deeltijd)pensioen als je er zelf aan toe bent.

Bij een sociaal stelsel horen ook regels voor de werkgevers. Vaste werknemers krijgen na ontslag een jaar doorbetaald als prikkel voor de werkgever om ander werk te zoeken. Mensen zonder vast contract krijgen een fors hoger uurloon. Zo maken bedrijven een betere afweging tussen flex en vast. Tot slot moet je zorgen dat mensen zonder recht op ITL niet goedkoper zijn voor de werkgever. Het bruto minimumloon kan gewoon blijven.

Noem dit stelsel liever geen basisinkomen: de veel gelegde koppeling van basisinkomen aan een uniform belastingtarief past GroenLinks niet. Vergroening van het belastingstelsel wel, evenals een progressief tarief.

Hiermee heb je een Groen, Links en vrijzinnig sociaal stelsel.

Betty

Ad Backx is blij dat hij op 25 juni in Rotterdam was.

Op 25 juni was ik aanwezig bij een inspirerende GroenLinks-bijeenkomst in Rotterdam over werk en sociale zekerheid. In het welkomstwoord werd meteen de toon gezet. Het ging over Betty. Betty is een mens, geen fenomeen. Omdat het over mensen ging, werden wij geprikkeld verder te praten over de vieze vlekken op - en over mensen in de rafels van - het maatschappelijke kleed.

Die avond in Rotterdam was tot mijn vreugde de toon anders dan we horen in media en politiek. Daar wordt een taal gebruikt die afstand neemt van mensen. In plaats van over mensen, spreekt men over fenomenen. Helaas is het zo dat wij deze taal moeten gebruiken om begrepen te worden. Helaas is ook waar dat mensen deze taal begrijpen en denken dat het over hun problemen gaat. Maar steeds weer gaat het over (maatschappelijk) geld en niet over verdriet.

Derhalve geef ik hier antwoord op de vraag: "Hoe vertel je je verhaal als politieke partij?". Praat over mensen in mensentaal en niet in afstandelijke politieke taal. Zeg bijvoorbeeld niet '500.000 werklozen', maar '500.000 werkloze mensen'. Zeg niet: 'de crisis wordt veroorzaakt door', maar: 'we zijn in deze ellende terechtgekomen door'. Zeg niet: 'er is hoop', maar: 'gelukkig kunnen we samen...'. Zo zijn er talloze voorbeelden.

Fenomenen zijn misleidend. Geef mensen het gevoel dat je betrokken bent. De juiste taal en toon is een voorwaarde. Ik ben blij dat ik erbij mocht zijn.

Er is genoeg te kiezen

Martien Spitzen's bijdrage aan de discussie over sociale zekerheid in 'telegramstijl'.

Er is genoeg te kiezen. De kunst is om dat duidelijk te communiceren. Helaas ben je afhankelijk van de media. Daarom moet je wat spektakel maken en duidelijke en voor een ieder begrijpelijke taal gebruiken. Speerpunten van beleid kiezen en die zo vaak mogelijk herhalen.

Nederland werd en wordt slecht bestuurd (evenals de meeste andere landen), daardoor kregen we o.a. een bankencrisis en hebben we nu grote werkloosheid.

Ik ben het grotendeels eens met GL wat betreft de EU, de hervorming van het bankwezen en de mogelijkheid om Europese obligaties uit te geven. Handel in onzinnige financiële producten moet worden afgeschaft en speculeren moet onaantrekkelijk worden gemaakt.

Ieder heeft recht op werk en bij voldoende aanbod kan ieder verplicht worden om voor z'n inkomen te werken. In wel- of geen reguliere baan. "Vrijhandel" heeft er mede voor gezorgd dat landen elkaar zijn gaan beconcurreren op sociale zekerheden. Als EU kunnen we wel valse concurrentie vermijden van andere handelsblokken. Maar binnen de eigen lidstaten is het moeilijk en voor de rijke landen ook moeilijk uit te leggen om hier eerlijk en goed mee om te gaan.

Ons "loongebouw" staat op instorten. Het was misschien ook wel te luxe om in stand te kunnen houden. In een liberalere arbeidsmarkt zullen CAO-afspraken ook verlaagd moeten kunnen worden. Uitkeringen kunnen best hoger en langer zijn als partijen dat overeenkomen, mits er ook voor gespaard wordt. De overheid mag alleen een minimum vast stellen. Nu zijn onze zzp'ers onze oneigenlijke concurrenten. Dus moeten ze verplicht worden eenzelfde percentage van hun loonsom die in hun branche gebruikelijk is af te dragen aan sociale zekerheden en pensioen.

De overheid moet weten dat bezuinigen iets anders is dan taken schrappen. Dat kost veel banen en laat het geld niet rollen waartoe ze juist oproept. Bezuinigen is zuinig/duurzaam omgaan met energie, water, grondstoffen, milieu en biodiversiteit. Dat levert banen op.

Efficiëntie verbetering met name in de collectieve sector verdient meer aandacht. Het zogenaamde probleem van de vergrijzing wordt overschat. Als er geen grote gaten in de bevolkingspiramide vallen is er niets aan de hand. Medische vooruitgang en een liberale euthanasiewetgeving lossen het wel op.

Dit is mijn bijdrage in telegramstijl. Ik ben 13 jaar in loondienst werkzaam geweest en 33 jaar als zelfstandig ondernemer.